Cách viết CV để nộp đơn cho chương trình nghiên cứu

2018年7月29日 14:05

Mọi người thường hay lẫn lộn CV và Resume, nhưng khi nộp grad school, research program, hay academic jobs, bạn phải nộp Academic CV chứ không phải là resume. Vậy viết CV như thế nào là đúng và tốt?

Đối với Master/PhD students (early-career researcher) thì việc thay đổi chủ đề nghiên cứu, hay làm một project mà không ra kết quả được xem là ... chuyện có thể chấp nhận (nhiều senior scientists nói thế với mình). Thế nên các bạn không phải lo lắng nếu không có 'kết quả', vì Principle Investigator (PI) quan tâm nhiều hơn đến khả năng hiện tại, tiềm năng phát triển, cách chọn chủ để nghiên cứu, kỹ năng xử lý các vấn đề phát sinh, sự hiểu biết tổng quan về ngành, và bạn có thể đóng góp như thế nào đến project tại lab.

Theo kinh nghiệm cá nhân, khi mình phỏng vấn cho project mới, mình được hỏi rất nhiều về project trước - mặc dù các project này không hề liên quan đến project hiện tại (Tại sao chọn quantititative chứ không phải qualititative, Vấn đề của quantititative trong research là gì, v.v.). Hoàn toàn không có câu hỏi 'thế có bao nhiêu publication rồi', 'kết quả nghiên cứu trước đây ra sao, ứng dụng là gì'.

Khi nộp tại US, hồ sơ sẽ được duyệt bởi một hội đồng (committee) trước khi được gửi đến từng PI. Có thể PI mà bạn muốn làm với không nằm trong hội đồng, và trong hội đồng có những người không quen thuộc với ngành hẹp của bạn. Vì vậy, bạn cần viết CV khéo léo để trình bày khả năng và hướng nghiên cứu từ trước một cách cụ thể và rõ ràng nhưng không được quá tủn mủn, dẫn đến việc làm người đọc khó hiểu.

Academic CV bao gồm nhiều thành phần như education, research experience, honors, publication, v.v. Trong bài này mình sẽ đề cập đến thành phần quan trọng nhất, quyết định 90% thành công của bạn: kinh nghiệm nghiên cứu (research experience).

Mình sẽ phân tích mẫu một research experience trong ngành psychology, vừa bắt đầu năm nhất PhD năm 2015.

Credential: Trường, chương trình (lab/department nào), và PI của bạn là ai.

PI là người đứng đầu lab, bạn hoàn toàn có thể để tên người đứng đầu lab vào CV của bạn mặc dù bạn không làm việc trực tiếp với PI, vì khi PI nhận bạn vào lab thì PI đã một phần nhận nhiệm vụ đảm bảo cho bạn. Sau tên PI nên ghi rõ bằng cấp, ví dụ: PI: James Jones (Ph.D.)

Trong mẫu ví dụ, tuy người viết làm với một bạn grad student (có để tên), nhưng vẫn để tên PI ngay trong 'credential'. Mình gợi ý nếu grad student đã có bằng master bạn nên ghi rõ, ví dụ: work with grad student James Jones (M.S.) on ....

Title

Nếu không có title chính thức, bạn có thể tự đặt, thường là Research Assisstant, Student Researcher, Honor Thesis Student, Master Student, v.v.

Topic: Chủ đề của nghiên cứu

Cố gắng viết tổng quát, không miêu tả quá tỉ mỉ vì không phải ai cũng thông thuộc với chủ đề của bạn. Bạn có thể đề cập đến technique (đặc biệt nếu bạn sử dụng technique mới hay phức tạp thì nên viết vào)

Method: Bạn làm như thế nào?

Có các giai đoạn sau trong nghiên cứu (literature review, conduct experiement, analyze data, prepare manuscript/ present findings), bạn làm đến đâu thì miêu tả đến đấy.

Lưu ý về cách viết (writing technique)

Bắt đầu câu bằng động từ.
・Nếu project đã kết thúc, dùng dạng quá khứ: Conducted experiments ...
・Nếu vẫn đang làm: Conducting experiments

Viết tất cả các câu theo cùng một dạng ngữ pháp:
・Tốt: Conducted experienment ... Analyzed data ...
・Không tốt: Conducted experiments ... Be responsible for data analysis (Do 'conducted' và 'be responsible for' không cùng loại)

Đây là một phần trong research experience của mình:

Về cấu trúc thì tương tự như CV ở trên, và mình có thêm chi tiết:
・Viết câu đầy đủ về project (introduction to the topic)
・Viết thông tin về data pool (method), publication: Phần publication có thể cho vào một mục riêng trong CV, nhưng vì là early-stage career không có nhiều publication, để ngay sau từng project sẽ tốt hơn.

Nên chuẩn bị CV thật dài và đầy đủ chi tiết, sau này có yêu cầu giới hạn trang thì cắt bớt, nhưng vẫn đảm bảo có những thành phần cần thiết. Mình luôn có một CV dài 10 trang để cắt mỗi khi nộp đơn vào các chương trình khác nhau.

Nếu bạn nào đã đi làm thì tách hẳn professional experience thành một mục khác, không ghép chung với research experience.